'Hepatosellüler karsinom' (HCC) olarak bilinen karaciğerin en yaygın kanseri, dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Tıbbi otoriteler bu durumu 'sessiz ama ölümcül bir pandemi' olarak nitelendiriyor. The Lancet Dergisi'nde yayımlanan yeni bir çalışma, endişe verici verileri gözler önüne seriyor.
Organ Nakli ve Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Veysel Umman, “Yeni veriler, karaciğer sağlığımız için hemen harekete geçmemiz gerektiğini gösteriyor. Karaciğer yağlanmasını ciddiye alın, kontrollerinizi aksatmayın. Eğer şimdi harekete geçmezsek, 2050 yılı hızlı gelecek ve kimi zaman çok geç olabilir. Unutmayın, karaciğer uzun bir süre sessiz kalır, ancak bir gün konuştuğunda geç olabilir,” diye uyarıda bulundu.
The Lancet Dergisi'nin Uluslararası Hepatosellüler Karsinom Komisyonu, 30'dan fazla ülkeden hepatoloji, onkoloji ve halk sağlığı uzmanlarının birlikte hazırladığı bir rapor sundu.
SESSİZ BİR FELAKET
Doç. Dr. Umman, “Dünya çapındaki en saygın kurumların verileriyle desteklenen bu çalışma, küresel perspektifte bir alarm zili çalıyor” dedi ve ekledi: “Karaciğer kanseri, kamuoyunda yeterince bilinmese de, sinsi ve ölümcül bir şekilde yayılım göstermektedir. Yapılan çalışmalara göre, pandemi öncesine ve sonrasına bakıldığında; 2022'de 0.87 milyon yeni vaka kaydedilirken, 2050'de bu rakamın 1.52 milyon yeni vakaya ulaşması bekleniyor. Bu artış, göz önünden kaçan bir halk sağlığı krizine işaret ediyor. Yıllık yalnızca %2'lik bir düşüş, önümüzdeki 25 yılda 8.8–17.3 milyon vakayı engelleyebilir ve 7.7–15.1 milyon hayat kurtarabilir.”
ÜLKEMİZDE DE RAKAMLAR ARTIYOR
Türkiye'de de benzer bir artış söz konusu olduğunu belirten Doç. Dr. Umman, “Ülkemizde Hepatit B taşıyıcılığı nedeniyle vakaların büyük kısmı bu enfeksiyona bağlı olarak ortaya çıkıyor. Son yıllarda ise 'karaciğer yağlanması' vakalarında dikkat çekici bir artış gözlemleniyor. Obezite ve diyabete bağlı karaciğer yağlanması vakaları da artıyor. Bu hastalık, insülin direnci, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol gibi metabolik sorunlarla ilişkili olarak gelişiyor. Eğer ilerlerse siroza ve ardından karaciğer kanserine yol açabiliyor,” dedi.
VİRAL HEPATİTLER ARTIŞIN ÖNEMLİ BİR NEDENİ
Karaciğer kanseri vakalarındaki hızlı artışın başlıca nedenlerini viral hepatitlerin (özellikle Hepatit B ve C) yaygınlığı, alkol tüketimi, obezite, karaciğer yağlanması ve diyabetin artışı olarak sıralayan Doç. Dr. Umman, “Korunma açısından kritik öneme sahip olan aşılamada, özellikle gelişmekte olan ülkelerin başarısız olduğu görülüyor. Gelişmiş ülkelerde ise sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşam tarzı, yağlı karaciğer hastalığını ciddi bir risk haline getiriyor. Uzun süreli ve yoğun alkol tüketimi de siroza ve sonrasında karaciğer kanserine neden olabiliyor. Bu üç faktör, karaciğer kanseri vakalarının %60'ından fazlasını oluşturuyor,” açıklamalarını yaptı.
6 AYDA BİR KARACİĞER ULTRASONU YAPTIRIN
Birçok kanserde olduğu gibi erken tanının büyük önem taşıdığını vurgulayan Doç. Dr. Umman, “Erken tanı konulan hastalara cerrahi tedavi, ablasyon veya karaciğer nakli gibi tedavi yöntemleri uygulanabiliyor. Ancak tanı geciktiğinde kanserin evresi ilerliyor ve tedavi şansı azalıyor, yaşam süresi kısalıyor. Bu nedenle riskli kişilerin 6 ayda bir karaciğer ultrasonu yaptırmaları büyük önem taşıyor,” dedi.
