KKKA Aşısında Sona Yaklaşılıyor: İnsan Üzerinde Çalışmalar Başlayacak

Havaların ısınması ile birlikte kene ısırma olayları artış gösteriyor ve bu durum, halk arasında endişe yaratıyor. Son günlerde ülkenin çeşitli bölgelerinde kene vakaları gündeme gelirken, Kayseri’de de 2 kişi KKKA nedeniyle hayatını kaybetti. Diğer yandan, Erciyes Üniversitesi’nde Prof. Dr. Aykut Özdarendeli liderliğindeki Aşı Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü, çalışmalarını sürdürmeye devam ediyor. Türkiye’nin ikinci aşı enstitüsü olan bu kurumda 15 kişilik bir ekiple aşı geliştirme üzerine çalışmalar yapıldığını belirten Prof. Dr. Özdarendeli, “2015’te Türkiye’de ilk Aşı Merkezi olarak kurulan enstitümüz, geçen yıl Aşı Araştırmaları ve Geliştirme Enstitüsü unvanını aldı. Hacettepe Üniversitesi’nden sonra bu alandaki ikinci enstitüyüz. Burada 4 doktora öğrencisi ve çeşitli lisansüstü öğrencilerimizle aşı grubumuzu oluşturduk. Aşı enstitüsü olarak, sadece aşı geliştirme ve üretiminde değil, aynı zamanda yetişmiş insan gücü açısından da önemli bir noktadayız. Bu nedenle, hem insan gücü yetiştirme hem de önemli aşıları geliştirme açısından büyük bir potansiyele sahibiz” şeklinde konuştu.

YIL SONUNDA İNSAN FAZ ÇALIŞMALARI BAŞLAYABİLİR

KKKA aşısı üzerine uzun süredir devam eden çalışmaların, her şey yolunda gitmesi halinde yıl sonuna doğru insan faz deneylerine geçmeyi hedeflediklerini belirten Prof. Dr. Özdarendeli, “Bu konuda 2015 yılında başlamış olduğumuz TÜBİTAK Projesi ile belirli bir aşamaya ulaşmıştık. Ancak COVID-19 pandemisi nedeniyle 2019’un sonlarından bu yana bir ara vermek zorunda kaldık. Şimdi tekrar Kırım Kongo aşı çalışmaları üzerine yoğunlaştık. Sağlık Bakanlığı’nın desteklediği, 2023’te başlatılan bir projemiz var ve rekombinant aşı ile pek çok olumlu sonuç elde ettik. Şu anda insan faz çalışmalarına geçmek için son birkaç güvenlik ve toksikoloji deneylerini yapıyoruz ve bunları en kısa sürede tamamlamayı umuyoruz. Her şeyin yolunda gitmesi halinde bu yılın sonunda insan faz çalışmalarına başlayabileceğimizi düşünüyorum” diyerek sözlerini sürdürdü.

“BÖLGEDE YAŞAYAN İNSANLARI RAHATLATACAĞIZ”

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı görülen bölgelerde milyonlarca insanın yaşadığını belirten Prof. Dr. Özdarendeli, bu aşı sayesinde o bölgelerdeki insanların rahatlatılabileceğini vurguladı. “Bu grip aşısından çok farklı bir yöntem. Kenelerin aktif olduğu dönemlerde uygulanan 2 dozluk bir aşı ile birlikte birkaç yıl sonra ilave dozlar ile insanları koruyabileceğimizi öngörüyoruz. Her yıl bu dönemlerde maalesef ciddi vakalarla karşılaşabiliyoruz ve kayıplarımız oluyor. Ülkemiz COVID-19 pandemisi sırasında aşı konusunda önemli bir deneyim kazandı. Kırım Kongo aşısı, üzerinde çok çalıştığımız bir proje ve bu, bizim için ciddi bir sağlık problemi. Her yıl bu konuda açıklamalar yapıyoruz ancak artık eyleme geçme zamanı. Ülkemize bu aşıyı kazandırmak bizim sorumluluğumuzdur. Kırım Kongo’nun görüldüğü 3-4 milyon insan yaşıyor. Umuyorum ki en iyi şekilde onlara aşıyı yaparak rahatlatacağız” ifadelerini kullandı.

“EN KISA ZAMANDA BU AŞIYI ÜLKEMİZE ARMAĞAN EDECEĞİZ”

Prof. Dr. Özdarendeli, KKKA aşısı üzerinde çalışan ilk grup olduklarını ve en kısa sürede bu aşıyı ülkeye kazandıracaklarının altını çizdi. “Bu alanda çeşitli gruplar mevcut ama KKKA konusunda çalışan ilk grupta yer alıyoruz. Çalışmalarımız belli bir noktaya geldi, birkaç testin daha yapılması gerekiyor. Artık zaman kaybetmemeliyiz. Bu çalışmayı bir an önce insan faz aşamasına getirerek, aşıyı en kısa sürede ülkemizin hizmetine sunmalıyız. TÜBİTAK projesi ile başladık ve şimdi Sağlık Bakanlığı tarafından sağlanan destek ile ilerliyoruz. Bu desteğin devam edeceğini ve en kısa zamanda bu aşıyı ülkemize kazandıracağımızı düşünüyorum” dedi.

“HERHANGİ BİR ACİL DURUMDA, FARKLI BİR AŞI İÇİN HAZIRIZ”

ERÜ Aşı Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü olarak farklı aşı altyapılarına sahip olduklarına da dikkat çeken Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, “Cumhurbaşkanlığı Strateji Daire Başkanlığı tarafından desteklenen bir altyapı projemiz var ve belirli bir aşamaya gelindi. Şartlara göre hangi bölgelerde ve nasıl stratejik aşılarla ilgili çalışmalara devam edebileceğimizi değerlendireceğiz. Enstitü olarak aşı araştırma ve geliştirme ana hedefimiz doğrultusunda insan kaynağına ihtiyaç duyuyor ve bunları yetiştirmeyi planlıyoruz. Ülkede aşı konusunda faaliyet gösteren gruplarla işbirliğine giderek sürecimizi devam ettiriyoruz. COVID aşısını başarıyla tamamladık ve ülkemiz uzun bir aradan sonra kendi aşısını üretebilme kapasitesine sahip oldu. Şu anda en büyük önceliğimiz Kırım Kongo için aşı geliştirmek. Ancak yeni virüsler ve hastalıklar da ortaya çıkıyor. Bu noktada çok çeşitli aşı platformları üzerinde çalışmalar yapılıyor ve temelleri atılmış durumda. Acil bir durum olursa, farklı aşı platformları ile herhangi bir acil duruma hazır bir şekilde çalışmalarımıza devam edeceğiz” diye belirtti.