

Türkiye'de işletmelerin yüzde 95'i aile şirketlerinden oluşuyor. Ancak veriler, bu işletmelerin yalnızca üçte birinin ikinci kuşağa, yüzde 12'sinin ise üçüncü kuşağa ulaşabildiğini gösteriyor. Dördüncü kuşağa erişebilenlerin oranı ise yüzde 3'ün altında. Ortalama şirket ömrünün 34 yıl olduğu Türkiye'de, özellikle Anadolu'daki köklü KOBİ'ler “3. kuşak krizi” olarak bilinen yönetim ve vizyon sorunlarıyla karşı karşıya kalıyor.
Yönetim Çatışmaları
KOBİ'ler Türkiye ekonomisinin bel kemiğini oluşturuyor. Girişimlerin yüzde 99.7'sini oluşturan KOBİ'ler, istihdamın yüzde 70'ini sağlarken ciroda yüzde 42.5, üretimde ise yüzde 36.3'lük paya sahip. Ancak kurumsallaşma adımlarının zamanında atılmaması, yönetim çatışmaları, vizyon ayrılıkları ve miras konularında yaşanan belirsizlikler şirketlerin ömrünü kısaltıyor.
Kuşaklar Arası Köprü
Yapay zekâ destekli karar sistemleri, veri analitiği ve iş planlama yazılımları, farklı kuşak yöneticiler arasında ortak bir stratejik zemin oluşturuyor. Stratejik planlama, finansal analiz ve proje geliştirme süreçlerinde risklerin önceden öngörülmesini sağlayan bu teknolojiler, hem günlük operasyonlarda hem de uzun vadeli hedeflerde verimliliği artırıyor.
Türkiye'de giderek daha fazla KOBİ, hissedar ilişkilerinden kâr paylaşımına, yönetim kurulu işleyişinden miras planlamasına kadar pek çok konuyu netleştiren aile anayasasına yöneliyor. Bu belgeler, kuşak geçişlerini daha planlı ve çatışmasız hale getiriyor.
Uluslararası Anayasa
Yapay zekâ tabanlı platformlar ise bu anayasaların hazırlanmasında uluslararası örneklerden yararlanarak şirketlere özel aile anayasası çözümleri geliştiriyor. KOBİ'ler, yapay zekâ, dijitalleşme ve aile anayasası ile bu döngüyü kırarak sürdürülebilir büyüme hedefliyor. Hedef ortalama 34 yıl olan ömür süresini 50'ye çıkarmak.
Dijital Dönüşüm Rüzgârı
İhracata odaklanan Anadolu KOBİ'leri, küresel rekabette yerini koruyabilmek için dijitalleşme yatırımlarını artırıyor. ERP sistemleri, e‑ticaret altyapıları ve yapay zekâ destekli müşteri deneyimi projeleri, genç yöneticilerin şirket süreçlerine hızlı adapte olmasını sağlıyor. Böylece hem operasyonel verim hem de stratejik uyum güçleniyor.
Entegre Yönetim
Uzmanlar, KOBİ'lerin geleceğini güvence altına almak için kurumsallaşma, dijitalleşme ve değer odaklı kuşaklar arası yönetim modelini bir arada uygulamaları gerektiğini vurguluyor. İyi tanımlanmış yönetim kuralları, güçlü bir teknolojik altyapı ve genç kuşakların yenilikçi vizyonuyla desteklenen şirketler, hem iç pazarda hem de global arenada uzun ömürlü bir başarı yakalayabilir.