2023-2024 eğitim yılı okullarda 8 Eylül’de başlıyor. Ancak okul öncesi ve 1. sınıf öğrencileri için bu dönem 1 Eylül itibarıyla başladı. Yeni eğitim dönemiyle çocukların ve gençlerin uyum süreçleri üzerine değerlendirmelerde bulunan Klinik Psikolog Ayşe Topak, ailelere önemli önerilerde bulundu. Topak, ebeveynlerin çocukların tatil sonrası okula dönüş sürecinde yaşadığı psikolojik ihtiyaçları göz önünde bulundurarak destekleyici bir tutum sergilemeleri gerektiğini belirtti.
Ağlama Nöbetleri
Anaokuluna başlayan çocuklar, ebeveynlerinden ilk kez uzun süreli ayrılmakta ve bu süreçte ayrılma kaygısı yaşayabilmektedir. Topak, ağlama nöbetleri ve karın ağrısı gibi psikosomatik belirtilerin normal olduğunu ifade ederek, vedaların kısa ve etkili tutulmasının önemli olduğunu vurguladı. Ayrıca, çocuğa okulun güvenli bir ortam olduğunu hissettirmek ve öğretmenle iş birliği yapmak da uyumu kolaylaştırıyor.
Duygular Paylaşılmalı
Topak, çocukların hislerini ifade etmelerine olanak sağlanmasının önemine dikkat çekerek, uyum sürecinin birkaç hafta sürebileceğini ancak kaygı ve uyum problemleri uzun süre devam ederse bir uzmandan yardım alınması gerektiğini belirtti.
İlkokulda Başarı Kaygısı
İlkokul döneminde çocuklar 'başarı' ve 'aidiyet' kavramları üzerinde yoğunlaşmakta. Topak, sıkça karşılaşılan 'Ya yapamazsam?' kaygısının üstesinden gelmek için ebeveynlere bazı önerilerde bulundu:
Çocuğun çabasını ön planda tutun, öğrenim sürecine değer verin.
Çocukları spor ve sanat gibi sosyal etkinliklere yönlendirin.
Akşam sohbetleri ve düzenli uyku alışkanlıklarıyla güven ortamı oluşturun.
Lise Döneminde Gelecek Endişesi
Lise çağındaki gençler, akademik baskı, sınav kaygısı ve kimlik gelişimi sürecinde zorluklar yaşayabilmektedir. Topak, ebeveynlere şu tavsiyelerde bulundu:
Sadece sınav başarısına odaklanmak yerine duygusal desteği de ön planda tutun.
Bağımsızlaşma ihtiyacını tehdit değil, doğal bir gelişim olarak değerlendirin.
Gelecek planlarında yönlendirici değil, rehberlik eden bir tutum benimseyin.
Öğüt veren değil, yanında olan bir ebeveyn olun.
Ortaokulda Akran İlişkileri
Ortaokul, ergenliğe geçişin ilk adımıdır ve bu dönemde çocukların akran ilişkileri giderek önem kazanmaktadır. Topak, ebeveynlerin aşağıdaki hususlara dikkat etmelerini önerdi:
Çocuğun arkadaşlarını tanıyın ama onların seçimlerine saygı gösterin.
Baskıcı olmadan sınırlar koyun (ekran süresi, uyku düzeni gibi).
Çocuğun ilgi alanlarına değer vererek kabul gören bir ortam oluşturun.
