Isparta'da bir pide salonunun giriş bölümünde yer alan mezar, restoranı ziyaret eden vatandaşlar için büyük bir merak konusu oldu. İçeri giren müşteriler mezarı gördüklerinde şaşkınlıklarını gizleyemezken, çoğu mezarın başında dua ederek mekândan ayrılıyor. İşletme sahibinin yıllar önce satın aldığı mülkün bahçesinde bulunan bu mezarın, önceleri dükkanın dış cephesinin hemen yanında yer aldığı öğrenildi. Çevredeki halkın mezarın bir “yatır” olduğunu iddia etmesi ve yapıya saygı gösterilmesi gerektiğini belirtmesi üzerine işletme sahibi mezarı restore ederek dükkanın içine alıp koruma altına aldı. Uzun süre kimliği belirsiz kalan mezarın Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü kayıtlarında “Ayırt Dede” olarak yer aldığı öğrenildi. Yöre halkının geçmişte kısmet, şifa ve adak amacıyla ziyaret ettiği bu yapının, bölgenin manevi mirası arasında mühim bir konuma sahip olduğu ifade ediliyor.
“Yatır Olduğunu Söylediler, Biz de Saygımızdan Koruma Altına Aldık”
İşletme Sahibi Fatih Ayverdi, “26 yıldır bu işletmeyi işletiyoruz. Şu anda 45 yaşındayım ve mezarın burada olduğunu bildiğimden beri burada. Önceden mezar çok daha eski bir durumdaydı ve dükkanın dışında, bir duvarın arkasında bir ağacın altında duruyordu. Dükkan genişletilince mezar dükkanın içinde kaldı, çevresini düzenledik ve temizledik. O günden beri burayı bir yatır olarak biliyoruz” diye belirtti. 
“Gece Nal Sesleri, Terlik Tıkırtıları, Yıllardır Anlatılan Hikâyeler Var”
Daha önce bu bölgede yaşayanların kendilerine çeşitli hikâyeler anlattığını söyleyen Ayverdi, “Örneğin 90 yaşında bir teyze, çocukken geceleri terlik sesleri duyduğunu söylemişti. Başkaları ise geceleri bu alanda birinin atla dolaştığını, sürekli nal sesleri geldiğini anlatıyordu. Burada bizden önce bir ev vardı ve biz bu mülkü satın aldıktan sonra işletmeye dönüştürdük. İşletmeyi kurarken de mezar zaten vardı ama dışarıda kaldığı için kötü bir görüntü oluşturuyordu. Biz de içeri alıp bakımını yaptık. Mezarlığın ortasında bir ağaç vardı, zamanla kurudu ve koruyamadığımız için kesmek zorunda kaldık” ifadesini kullandı.
“Başta Korkuyorduk Ama Zamanla Alıştık ve Sahip Çıktık”
İlk yıllarda işletmede çalışırken ister istemez tereddüt ettiklerini belirten Ayverdi, “Başlangıçta biraz korkuyorduk ama zamanla alıştık. Temiz tutulduğunda bir zararı olmadığını gördük. Artık korkmuyoruz. Her gün kendisine bir Fatiha Suresi okuyoruz. Bu mezarlığın kime ait olduğunu ancak bilemiyoruz. Uzun araştırmalar yaptık ama bir sonuç bulamadık. Tahminen bu mezar yaklaşık 100 yıllık çünkü bu ev inşa edildiğinden beri burada olduğu söyleniyor” şeklinde konuştu. 
“Müşteriler Önce Şaşırıyor Ama Öğrenince Dua Edip Teşekkür Ediyorlar”
Dükkâna gelen müşterilerin mezarı görünce ilk olarak şaşırdığını ve tereddüt ettiğini ancak ilgiyle sorduklarında durumu öğrenip dua ederek bu mezarlığa sahip çıktıkları için teşekkür ettiklerini belirten Ayverdi, “Daha önce de kimliğinin belirlenmesi için çok uğraştık. Şimdi tekrar yetkililere sesleniyorum. Bu mezarlığın araştırılmasını istiyoruz. En azından kim olduğu tespit edilirse, ismini yazıp asmak ve kime dua ettiğimizi bilmek isteriz” dedi.
“Bu Bölgedeki Bazı İnsanların Hâlâ Geceleri Birilerinin Dolaştığını Anlattığı Biliniyor”
Ayverdi, “Bu bölgede yaşayan bazı insanlarda hâlâ geceleri birilerinin dolaştığını, dolap kapaklarının açılıp kapandığını aktarıyorlar. Burası Isparta'nın en eski alanlarından biri olan Çelebiler Mahallesi. Zamanında mezarlıklar olmadığından bazı kişilerin cenazelerinin evlerinin bahçelerine defnedildiğini duymuştuk. Muhtemelen bu da onlardan biri olabilir. Buradan geçen herkesin bu mezarlığa dua etmesi ve bize teşekkür etmesi bizi çok duygulandırıyor. Müslümanız ve mezarlığımıza sahip çıkıyoruz. Son olarak, burası Isparta Çelebiler Mahallesi'nde bir pide salonu. Bu yatırı tanıyan ya da hakkında bilgi sahibi olan varsa lütfen bize ulaşsın, en azından ismini yazıp yaşatabilmek bizi çok mutlu eder” sözleriyle duygularını ifade etti.
“Burası Genelde Eski Mezarlıklar Bölgesi Olarak Biliniyor”
İşletmeye yemek yemek için gelen Samet Ünlü, “Burası genelde eski mezarlıklar bölgesi olarak biliniyor. Ama tabii ki tarihte neler geçirdiğini bilmiyoruz. Bu mezarın da bir yatır olduğu yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkabilir diye düşünüyorum” dedi. 
“Bunun Burada Olduğunu Hiç Fark Etmedim, Kim Olduğunu Merak Ediyorum”
Bir başka müşteri dua ettikten sonra mezarlık hakkında, “Bunun burada olduğunu hiç fark etmedim. Kim olduğunu merak ediyorum. Buralı değilim ama tesadüfen buraya geldim ve görünce çok şaşırdım” dedi.
“Ayırt Dede” Olarak Kayıtlarda Geçiyor
Isparta İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nün kayıtlarına göre mezar, “Ayırt Dede” olarak bilinen bir türbe. Tarihi anlatımlara göre Ayırt Dede, geçmişte kısmet açtırmak, hastalıklardan şifa bulmak, evli çiftlerin sorunlarının çözülmesi için ziyaret edilen bir yerdi. Hatta hastalanan kişilerin gömleklerinin mezarın üzerine bırakıldığı, şifa bulanın iyileştiği, bulamayanın ise kısa sürede hayatını kaybettiğine inanıldığı aktarılıyor. 
