Küresel piyasalarda, ABD Başkanı Donald Trump'ın yaptığı açıklamalar sonrasında ABD Merkez Bankası'nın (Fed) bağımsızlığına ilişkin endişelerin sürmesiyle dalgalı bir seyir yaşanıyor.
Trump'ın göreve gelmesinden bu yana Fed Başkanı Jerome Powell'a faizleri düşürmesi için baskı yapması, Banka'nın enflasyonla mücadelede gerekli adımları atamayacağına dair kaygıları artırıyor.
Bu durum, Fed'in bağımsızlığına dair belirsizliklerin de devam etmesine sebep oluyor. Trump'ın uyguladığı tarifeler de enflasyonist baskıların artabileceği yönündeki endişeleri daha da tetikliyor.
ABD basınında, Trump'ın Temsilciler Meclisi'ndeki bazı Cumhuriyetçilere Jerome Powell'ı görevden alabileceğini söylediği şeklinde haberler çıkarken, Trump Powell'ı kovmayı düşünmediğini açıkladı.
Trump, Powell'ın faiz indirmek konusunda geç kalması nedeniyle “çok geç” lakabının verildiğini belirtti. Ayrıca, “Dolandırıcılık nedeniyle görevden ayrılmazsa, bu durumun olası olmadığını düşünüyorum.” diyerek Powell'ı kovma fikrinin hala masada olduğunu ifade etti.
Bazı Cumhuriyetçilerle “Powell'ı görevden alma planı” hakkında konuştuğunu belirten Trump, katılımcıların büyük çoğunluğunun Powell'ın görevden alınması gerektiğini düşündüğünü aktardı.
Analistler, böyle bir hareketin piyasaların istediği düşük faiz oranlarına ulaşmasına yardımcı olabileceği, ancak Fed'in enflasyonu kontrol altında tutmak için gerekli adımları atamayacağı riskini de beraberinde getirebileceğini belirtiyor.
Ekonomik Belirsizlik Temkinli Davranmaya Neden Oluyor
Makroekonomik veriler açısından, ABD'de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) haziranda aylık bazda değişim göstermedi; yıllık bazda ise yüzde 2,3 ile beklentilerin altında arttı ve yıllık üretici enflasyonu son bir yılın en düşük seviyesine geriledi.
Gıda ve enerji fiyatlarını içermeyen çekirdek ÜFE de haziranda aylık bazda değişmedi, yıllık yüzde 2,6 artış kaydetti.
ABD'de sanayi üretimi ise haziranda bir önceki aya göre yüzde 0,3'lük bir artış gösterdi. Kapasite kullanım oranı da 0,1 puanlık artışla yüzde 77,6 seviyesine ulaştı.
Bunun yanı sıra, Amerikan ekonomisine dair değerlendirmeleri içeren “Bej Kitap” raporu, mevcut ekonomik belirsizliğin temkinli bir yaklaşım sergilemeyi gerektirdiğini ortaya koydu.
Raporda, ekonomik faaliyetin mayıs sonu – temmuz başı döneminde hafif bir artış gösterdiği belirtilirken, “Belirsizliğin yüksek seyrinin sürmesi, işletmeleri temkinli davranmaya yöneltti.” ifadesine yer verildi.
Maliyet baskılarının önümüzdeki aylarda yüksek kalmasının beklendiği vurgulanan raporda, bu durumun tüketici fiyatlarının yaz sonundan itibaren daha hızlı artma olasılığını artırdığı ifade edildi.
Büyük Amerikan bankaları da ikinci çeyrek finansal sonuçlarını açıklamaya devam ederken, nisan-haziran döneminde Bank of America'nın net karı yüzde 3, Morgan Stanley'nin net karı yüzde 15 ve Goldman Sachs'ın net karı yüzde 22 artış gösterdi.
Beklentilerin üzerinde sonuçlar açıklanmasına rağmen Bank of America'nın hisseleri yüzde 0,3, Morgan Stanley'nin hisseleri yüzde 1,3 gerilerken, Goldman Sachs'ın hisseleri yüzde 1 arttı.
Karı beklentileri aşan Johnson & Johnson'ın hisseleri ise yüzde 6'nın üzerinde değer kazandı.
Açıklanan Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verisinin enflasyonist baskıların korkulduğu kadar yüksek olmayabileceğine dair öngörüleri desteklemesi, Fed'in bu yıl faiz oranlarını düşürmeye başlayabileceği yönündeki beklentileri artırdı.
Analistler, açıklanan verilerin Fed'in faiz indirimlerine başlayabileceği yönündeki beklentileri desteklemesi, bankaların bilanço sonuçlarının beklentilerden iyi gelmesi ve Trump'ın Powell'ı kovmayı düşünmediğini açıklamasının ardından New York borsasında risk iştahının arttığını belirtiyor.
Trump, 150'den fazla ülkeye gümrük vergilerinin yüzde 10 veya yüzde 15 olabileceğine dair mektuplar göndereceğini duyurdu.
Bu gelişmelerle New York Borsası'nda dün Dow Jones endeksi yüzde 0,53, S&P 500 endeksi yüzde 0,32, Nasdaq endeksi yüzde 0,26 değer kazandı. Ancak ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne düşüşle başladı.
Dün Powell'ın görevden alınacağına dair haberler sonrasında 97,7 seviyesine gerileyen dolar endeksi, bugün 98,4 seviyesine yükseldi.
Dün yüzde 4,49 seviyesine kadar yükselen ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi, enflasyon endişelerinin sürmesiyle bugün yüzde 4,4760 seviyesine çıktı.
Altının ons fiyatı yeni günde yüzde 0,2 düşüşle 3,338 dolara inerken, Brent petrolün varil fiyatı ise önceki kapanışa yakın bir düzeyde 68,1 dolarda işlem görüyor.
Avrupa Borsaları Geriledi
Avrupa borsalarında ise dün negatif bir seyir izlendi.
Açıkladığı verilere göre, İngiltere'de enflasyon aylık yüzde 0,3, yıllık yüzde 3,6 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Mayıs ayı enflasyon verileri ise aylık yüzde 0,2, yıllık yüzde 3,4 olarak kaydedilmişti.
Hollanda merkezli çip üretim teknolojileri şirketi ASML'nin geliri, bu yılın ikinci çeyreğinde 2024'ün aynı dönemine göre yüzde 15 artışla 7,7 milyar avroya ulaştı. Önceki yılın ikinci çeyreğinde 1,57 milyar avro olan net karı ise 2025'in ikinci çeyreğinde 2,29 milyar avroya kadar çıktı.
Almanya Merkez Bankası (Bundesbank), ABD'nin gümrük tarifesi politikasının etkisiyle ekonominin ikinci çeyrekte ivme kaybettiğini bildirdi.
Dün Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,57, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,21, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,13 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,40 değer kaybetti. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar güne hafif artışla başladı.
Asya Borsaları Pozitif Seyrediyor
Asya borsalarında yükselişler görülse de, ABD'nin ticaret politikalarına dair belirsizlikler nedeniyle artışlar sınırlı kalıyor.
Bölgedeki verilere göre Japonya'da haziran ayına ait ihracat, aylık bazda yüzde 0,5 düştü. Mayıs ayında ise ithalat yüzde 1,7 azalmıştı.
Analistler, Japonya'nın ABD ile ticaret anlaşmasına varamamış olmasının ve kötü gelen ihracat verilerinin, resesyon endişelerini artırdığını düşünüyor.
Ayrıca, Japonya merkezli perakende şirketi Seven & i'nin hisseleri, Kanadalı Alimentation Couche-Tard'ın 47 milyar dolarlık satın alma teklifini geri çekmesi sonucu yüzde 72'den fazla düştü.
Tüm bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,2, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,5 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 değer kazandı.
VİOP Akşam Seansında Yükseldi
Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,02 değer kaybederek 10.121,52 puandan tamamladı.
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise akşam seansında normal seans kapanışının yüzde 0,3 üzerinde 11.831,00 puanda işlem gördü.
Dolar/TL, dün yüzde 0,1 yükselişle 40,2548'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyirle 40,2640'tan işlem görmekte.
Analistler, bugün yurt içinde kısa vadeli dış borç istatistikleri, konut fiyat endeksi ve konut satışları, yurt dışında ise Avro bölgesi Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve ABD'de açıklanacak perakende satış verilerinin yanı sıra yoğun veri gündeminin takip edileceğini ifade ediyor.
Tarifelere dair haber akışı ve jeopolitik gelişmelerin de endeks üzerinde etkili olacağı belirtilirken, teknik olarak BIST 100 endeksinde 10.000 ve 9.900 seviyelerinin destek, 10.200 ve 10.300 puanın direnç konumunda olduğu kaydedildi.
Piyasalarda Bugün Takip Edilecek Veriler:
10.00 Türkiye, mayıs ayı kısa vadeli dış borç istatistikleri
10.00 Türkiye, haziran ayı konut fiyat endeksi
10.00 Türkiye, haziran ayı konut satışları
12.00 Avro Bölgesi, haziran ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
15.30 ABD, haziran ayı perakende satışlar
15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
15.30 ABD, temmuz ayı Philadelphia Fed imalat sanayi endeksi
DOLAR
EURO
İNG. STERLİNİ
İSV. FRANGI
KAN. DOLARI
ÇEYREK ALTIN
BITCOIN