

Sanayi, turizm, yazılım ve madencilik gibi alanlarda, %90'ını KOBİ'lerin oluşturduğu sektörler, teknoloji ve katma değer odaklı üretimle küresel rekabette ön plana çıkmaya hazırlanıyor. Düşük maliyetle büyüyen sanayi sektörü, küresel pazarda yer edinebilmek için mühendislik, tasarım ve Ar-Ge'ye dayalı nitelikli üretime yöneliyor. Katma değerli üretim, Türkiye ekonomisinin yeni yol haritasını belirliyor.
Fark Atacak Güçteyiz
İDDMİB Başkanı Çetin Tecdelioğlu, katma değerli ihracatın temelini yüksek teknolojili ürünlere odaklanarak oluşturduklarını vurguladı: “Ar-Ge, inovasyon ve tasarım önceliğimizdir. Sektörümüz bu doğrultuda hızla dönüşüyor.” Çelik İhracatçıları Birliği Başkanı Adnan Aslan ise sürdürülebilir üretim ve verimlilik odaklı yatırımların önemine dikkat çekti: “Fiyat dezavantajlarını katma değeri yüksek ürünlerle dengeliyoruz. Çevre ülkelerde fark yaratacak gücümüz mevcut.” Kimya sektöründen bir yönetici, bu dönüşümü “Eskiden ithal ettiğimiz hammaddeleri işlerdik. Şimdi üretim süreçlerini kendimiz tasarlıyor, çevre dostu ve uluslararası sertifikalı ürünlerle kilogram başına ihracat gelirini artırıyoruz.” şeklinde özetladı. Makine ve ekipman sektöründen iş insanı Ahmet Çetin, “Avrupa artık bizden parça değil, proje istiyor. Müşteriye özel tasarım, hızlı teslimat ve sürdürülebilirlik sunabiliyorsanız, değeriniz artıyor. Artık çeliği değil, aklı ihraç ediyoruz.” dedi.
Turizmde Katkı Ölçülüyor
Turizm sektöründe de dönüşüm yaşanıyor. Cornelia Diamond Golf Resort Genel Müdürü Zafer Alkaya, “Artık turizmde kaç kişinin geldiğinden çok, her turistin ülkeye ne kazandırdığına odaklanılmıştır. Golf, sağlık ve kongre turizmi gibi alanlar, daha az misafirle daha yüksek gelir sağlamaktadır. Biz yıllardır bunu savunduk ve şimdi bunun önemi daha fazla anlaşılıyor. Bu model, aynı zamanda ülke imajını güçlendiriyor.” diyor. İHBİR Başkanı Kazım Taycı, Türk gıda sektörünün geleneksel lezzetleri modern dokunuşlarla dünya pazarlarında dikkat çektiğini belirtti. PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu ise plastiğin geri dönüşüm aşamasındaki avantajlarını vurguluyor: “Plastikler, düşük sıcaklıkta ve düşük enerjiyle geri dönüştürülebiliyor. Katma değeri yüksek, çevre dostu ürünler, sektörü geleceğe taşıyor. Türkiye bu alanda ileri teknolojilere sahip.”
Programlar Şekilleniyor
Meslek liseleri, üniversiteler ve mesleki eğitim programları da bu yeni anlayışa göre şekilleniyor. Sürdürülebilirlik, kültürel miras, dijital üretim, yenilenebilir enerji ve girişimcilik gibi konular eğitim sistemine entegre ediliyor. Amaç, yalnızca meslek öğretmek değil, dünyaya katkı sunacak bireyler yetiştirmek. Uzmanlar, önümüzdeki 10 yılın yalnızca teknolojiye değil, aynı zamanda etik farkındalığa, iletişim becerilerine ve stratejik düşünceye dayalı mesleklerden oluşacağını belirtiyorlar.
530 Kadın Girişimci ile 170 Milyonluk Hacim
Kadın girişimcilerin iş dünyasındaki katkıları sosyal projelerle artıyor. Bu kapsamda iyzico, kadın girişimcilerin dijital ekonomide güçlenmesini desteklemek amacıyla Kadın Girişimci Destek Programı'nın 9. dönemini duyurdu. 2021'den bu yana 530'dan fazla kadın girişimciye ulaşan program, 170 milyon TL'yi aşkın işlem hacmi yarattı. Yoğun başvuru alan programa katılan girişimciler, 6 ay boyunca 0 komisyonla Sanal POS ve Cep POS hizmetlerinden faydalanabiliyor ve e-ticaret ile dijital pazarlama eğitimleri alıyorlar. iyzico Satış ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Şebnem Dağ Güven, programın arkasındaki vizyonu şu sözlerle aktardı: “Dünya genelinde kadınlar, finansal ürün ve hizmetlere erişim konusunda önemli engellerle karşı karşıya. Bu durum, kadın girişimcilerin işlerini büyütme ve sürdürülebilir kılma yolunda ciddi kısıtlar yaratıyor. Son 20 yılda dünya genelinde kadın girişimcilerin oranında sadece 4 puan artış sağlanabildi. Türkiye'de ise 2002 yılında %13 olan girişimci kadın oranı, 2024'te %18'e yükselebilir.”
Fiyatlama Davranışı Bozuldu
Türkiye'de maliyetler gerekçe gösterilerek yapılan zamlarda, tam olarak açıklanamazken, gıda ve temel ihtiyaç maddeleri başta olmak üzere birçok üründe fiyat artışı sürüyor. Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), bu sorunun çözümü için maliyet temelli fiyat raporu hazırlamaya hazırlanıyor. MÜSİAD Başkanı Burhan Özdemir, Türkiye'de fiyatlama davranışlarının bozulduğunu ifade ederken, “Serbest piyasa ekonomisi altında fiyat belirleniyor. Örneğin bir işletme bir kilo dondurma fiyatı belirliyor. O firmanın belirlediği fiyata göre diğer firmalar da fiyat çıkarıyor. Ama maliyet bilinmiyor.” dedi. Özdemir, gıda ürünleri ile vatandaşların temel ihtiyaçları konusunda maliyet temelli analiz yapacaklarını ve bunları kamuoyuyla paylaşacaklarını söyledi.
Faiz 2.5 Puan Düşer
“Değer Temelli Kalkınma Vizyon Belgesi” ve uygulama eylem planlarını açıklayan Özdemir, ekonominin 350-400 baz puan faiz indirimine ihtiyaç duyduğunu belirtti. “Stopaj kararı bu beklentimizi kırdı. 200-250 baz puan gelirse şaşırmayız.” diyen Özdemir, sıkı para politikasının tek başına yeterli olmayacağını, üretim maliyetlerinin çok yüksek olduğunu ekledi.