Balıkesir’de yaşanan depremlerin ardından artçı sarsıntılar devam etmekte ve uzmanlara göre bu durumun sürmesi bekleniyor. Bu tür bir “deprem fırtınası” altında yaşamak yerel halk için oldukça zorlu. Özellikle depremin merkezine yakın olanlar, en küçük sarsıntıda bile büyük bir endişe duyuyor.
Dün yaşanan 4,5, 4,4 ve 4,9 büyüklüğündeki depremlerin ardından Prof. Dr. Süleyman Pampal, devam eden sismik aktiviteyi Hurriyet.com.tr'ye değerlendirdi ve Gelenbe Fayı hakkında kritik bilgiler verdi.
DEPREM FIRTINASI NE KADAR SÜRECEK?
Prof. Dr. Pampal’a, Gelenbe Fayı’na dair bu deprem fırtınasının ne kadar süreceği soruldu. Pampal, bir ay önce doğrudan gözlem yaptığı Balıkesir, Akhisar ve Sındırgı gibi bölgelerdeki bulgularını paylaştı:
— Genel olarak insanlar tedirgin ama günlük yaşamları normal seyrinde devam etmekte. Artık bu duruma alışmış gibiler. Sındırgı ve çevresinde kaygı daha fazla; fakat bölgeden uzaklaştıkça insanlar panik halinde değiller. Gerçeklerin farkındalar.
— Bu yerler tarih boyunca yıkıcı depremler yaşamış. Örneğin, Selçuk’taki Efes harabeleri, MS 350 civarında büyük depremler nedeniyle önemini kaybetmiş. Bölgedeki vatandaşların da yıkıcı depremlerle karşılaşabileceklerinin bilincinde olması gerekiyor ve bu gerçeği artık öğrenmiş durumdalar. Artçı sarsıntılar ise daha uzun bir süre devam edebilir.
‘SINDIRGI VE SİMAV FAYLARI AKTİF’
Prof. Dr. Süleyman Pampal, bölgedeki fay hatlarıyla ilgili çarpıcı açıklamalarda bulunarak, “Sındırgı Fay Zonu, Sındırgı’nın batısında başlıyor. Akhisar’dan kuzeye doğru Bigadiç’e kadar uzanan ve Gelenbe Fayı ile Simav Fay Zonu'nun kesiştiği nokta, Sındırgı’nın yakın batısı olarak tanımlanıyor” dedi.
Bu bölgenin tarihsel olarak aktif olduğunu dile getiren uzman, “2011’de 6 büyüklüğünde bir deprem, 1970’te Gediz’de 7,2 büyüklüğünde bir sarsıntı, 1995’te Dinar’da 6,1 büyüklüğünde bir deprem ve 2002’de Çay-Sultandağı’nda 6,5 büyüklüğünde bir deprem yaşandı. Bu fay hattı sürekli deprem üretmeye devam ediyor.”
‘SINDIRGI VE GELENBE FAYLARININ MEKANİZMASI FARKLI, KIRILMA RİSKİ VAR’
Prof. Dr. Süleyman Pampal, Sındırgı civarındaki fayların deprem üretim mekanizmasını açıklayarak özellikle Gelenbe Fayı’na dikkat çekti:
“Bölgedeki Sındırgı ve Simav fay zonları normal faylar olarak çalışır. Ancak Gelenbe Fayı, farklı bir mekanizmaya sahip doğrultu atımlı faydır. Doğrultu atımlı faylar, gerilmelere bağlı olarak oluşur ve mekanizmaları birbirinden ayrıdır. Bu nedenle normal faylarla aynı kategoriye konulmamalıdır.”
‘GELENBE FAYI BUGÜNE KADAR KIRILMADI, BU İYİ AMA…’
Prof. Dr. Pampal, fayların kırılmasının stres transferi yarattığını belirtti: “Sındırgı fayları kırıldıkça doğuya ve batıya stres aktarımı gerçekleşiyor. Bu stresin en yoğun olduğu yerler, kırığın uç noktalarıdır. Batıdaki Gelenbe Fayı da bu stres yükünü taşıyor; ancak şimdiye kadar kırılmadı. Bu olumlu bir durum. Kırılma ihtimali söz konusu, fakat mekanizmanın farklı olması nedeniyle bu risk yüksek değil, ama tamamen de göz ardı edilemez.”
GELENBE FAYI KIRILIRSA KAÇ BÜYÜKLÜĞE KADAR DEPREM OLUR?
Prof. Dr. Süleyman Pampal, Gelenbe Fayı'ndan 7 büyüklüğünde bir deprem beklemediğini, ancak 6 ila 6,5 büyüklüğünde bir depremin olmasının mümkün olduğunu belirterek, “Bu ihtimal vardır ve bunu bilmeliyiz” dedi.
Uzman, şu anda aktif hareketliliğin gözlemlendiği bölge başta olmak üzere Batı Anadolu’daki deprem mekanizmasını şöyle açıkladı:
“Batı Anadolu’da kabuğun incelmesinin sebebi, alttaki magma yükselişidir. Türkiye’nin en ince kabuk yapısı Batı Anadolu’da mevcut ve kalınlığı yaklaşık 15 kilometredir. Doğuya doğru ilerledikçe kabuk kalınlığı 30-40 kilometreye kadar ulaşıyor. Bu nedenle doğuda geçici kırılma zorlaşmakta, enerji daha uzun süre birikiyor ve büyük depremler meydana gelebiliyor.”
Prof. Dr. Pampal, Batı Anadolu'nun bu açıdan farklı olduğunu vurgulayarak, “Burada genellikle 6-7 büyüklüğünde depremler görülür. Nadiren 7’nin üstündeki sarsıntılar meydana gelir. Gelenbe Fayı için de 6,5 büyüklüğünde bir deprem olasılığını asla unutmamalıyız.”
