Türkiye, kültürel miras kaçakçılığıyla mücadelede uluslararası işbirliğine örnek teşkil eden bir adım daha attı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, bu sefer Peru’nun kuzey kıyılarında hüküm süren Moche (Mochica) kültürüne ait tarihi bir kolyeyi ana vatana iade etti. Kolyenin, 1960’lı yıllarda bir Türk vatandaşı tarafından Peru’dan alındığı ve 2021 yılında yetkililere başvurularak orijinalliğinin araştırılması talep edildiği öğrenildi. Yapılan bilimsel incelemeler sonucunda eser, Peru Kültür Bakanlığı uzmanları tarafından M.Ö. 200 ile M.S. 600 yılları arasında Moche (Mochica) kültürüne ait olduğu tespit edildi.
GÖNÜLLÜ TESLİM
Eseri elinde bulunduran Türk vatandaşı, kolyenin Peru’da koruma altında olduğu bilgisine ulaştığı an, gönüllü bir şekilde iade sürecini başlatarak örnek bir sorumluluk bilinci gösterdi. Kolye, 23 Ocak 2025 tarihinde Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne teslim edilerek koruma altına alındı. İade sürecinin, Türkiye ile Peru arasındaki diplomatik ilişkilerin 75. yılına denk gelmesi, bu işbirliğine sembolik bir anlam kattı.
EVİNE İADE ETTİK
İki bin yıllık olduğu belirtilen kolye, önceki gün Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde gerçekleştirilen bir törenle, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı ile Peru’nun Ankara Büyükelçisi Cesar Augusto De Las Casas Diaz’ın katılımıyla Peru yetkililerine teslim edildi. Yazgı, Türkiye ile Peru’nun kültürel varlık kaçakçılığına karşı ortak tehditlerle mücadele ettiğini vurgulayarak, “Bu eser yalnızca bir takı değil, bir medeniyetin hafızası. Onu ait olduğu topraklara teslim etmek, insanlığın ortak hafızasını onarma yolunda atılmış anlamlı bir adımdır” dedi. Yazgı, UNESCO 1970 Sözleşmesi çerçevesinde yürütülen iade sürecinin iki ülke arasındaki kültürel işbirliğini güçlendirdiğine de dikkat çekti. Peru Büyükelçisi De Las Casas Diaz ise Türkiye’ye teşekkür ederek, “Bu kolyenin iadesi yalnızca resmi bir prosedür değil, aynı zamanda dostluğun ve kültürel anlayışın da güçlü bir ifadesidir” dedi. Büyükelçi, ayrıca Mochica kültürünün Peru’nun kimliğinin ve ulusal gururunun ayrılmaz bir parçası olduğunu belirtti.
