Trump’tan yeni tarife hamlesi: Küresel piyasalar sarsıldı

Küresel piyasalarda, ABD Başkanı Donald Trump'ın diğer ülkelere uygulanan tarifeleri içeren mektuplarını yayımlamasının ardından risk iştahı azalmış durumda ve piyasalarda karışık bir seyir izleniyor.

Trump'ın göreve gelmesinden bu yana gündemden düşmeyen gümrük tarifeleri, piyasalarda belirleyici bir etken olmaya devam ediyor. ABD'nin son tarife açıklamaları sonrası, daha sert tarifelerin gündeme gelebileceği endişeleri oluşurken, bu durum ithal ürünler üzerindeki yüksek vergi yükünün küresel ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyebileceğine dair öngörüleri artırmaktadır.

Başkan Trump, Japonya ve Güney Kore’ye göndermiş olduğu mektuplarda, bu ülkelerden 1 Ağustos'tan itibaren ABD'ye gönderilecek tüm ürünlere ek olarak yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacağını duyurdu.

Trump, yüksek vergi oranlarından kaçınmak amacıyla başka ülkeler üzerinden aktarılan ürünlerin de daha yüksek tarifelerle karşılaşabileceğine dikkat çekerken, misilleme durumunda bu yüzde 25’lik oranın artabileceğinin altını çizdi.

Ayrıca, Trump, Malezya, Kazakistan, Tunus, Güney Afrika, Bosna Hersek, Endonezya, Bangladeş, Sırbistan, Kamboçya, Tayland, Laos ve Myanmar gibi ülkeler için tarife oranlarını içeren mektuplar yayımladı.

Söz konusu mektuplar, Malezya, Kazakistan ve Tunus için yüzde 25, Güney Afrika ve Bosna Hersek için yüzde 30, Endonezya için yüzde 32, Bangladeş ve Sırbistan için yüzde 35, Kamboçya ve Tayland için yüzde 36, Laos ile Myanmar için ise yüzde 40 olarak belirlendi.

Trump, bu tarifelerin ikili ilişkilere bağlı olarak yukarı veya aşağı yönlü değişiklik gösterebileceğini belirtti. Bazı ülkelere gönderilen tarife mektuplarının nihai teklifler olduğunu vurgulayan Trump, “Eğer farklı bir teklifle gelirlerse ve ben de beğenirsem buna açık olacağız.” dedi.

Ayrıca, Başkan Trump 9 Temmuz'da sona eren tarife erteleme süresinin 1 Ağustos'a kadar uzatılmasına ilişkin bir kararnameyi imzaladı. Bu tarihin kesin olduğuna dair bir soruya Trump, “Kesin diyebilirim ancak yüzde 100 kesin değil. Eğer ararlarsa ve 'Farklı bir yol izlemek isteriz' derlerse bu duruma açık olacağız.” şeklinde cevap verdi.

Trump'ın kararları, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) politikaları konusunda belirsizliklerin devam etmesine sebep oldu. Fed Federal Açık Piyasa Komitesi'nin (FOMC) yarın yayımlayacağı toplantı tutanakları yatırımcılar tarafından takip edilecek.

Bu gelişmeler ışığında, enflasyonist baskıların sürmesi beklentisiyle ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi %4,40 seviyelerinde test etti ve bugün %4,38'de dengelendi.

Altının ons fiyatı dün yatay kalarak 3.336,55 dolardan kapanmışken, bugün 3.335 dolara gerilemiş durumda. Dolar endeksi de dün %0,1 artış göstererek 97,3'ten kapanmış, bugün ise yatay kollanarak 97,3 seviyelerinde stabil kaldı.

TARİFE MEKTUPLARI NEW YORK BORSASINI NEGATİF ETKİLEDİ

Trump’ın tarife mektuplarını paylaşması, New York borsasında olumsuz bir etki yarattı. Bu durum sonucu bazı Japon ve Güney Koreli şirketlerin hisselerinde düşüşler gözlemlendi.

Özellikle Japon otomobil üreticileri Toyota ve Honda'nın hisseleri %4’ün üzerinde değer kaybı yaşarken, Güney Koreli telekom şirketi SK’nın hisseleri yaklaşık %8 ve LG Display’in hisse değerleri %8'den fazla düştü.

Diğer yandan, Tesla'nın CEO'su Elon Musk'ın yeni siyasi parti kurma planını açıklamasının ardından şirket hisseleri de yaklaşık %7 değer kaybetti.

Bu gelişmelerle New York Borsası, S&P 500 endeksi %0,79, Nasdaq %0,92 ve Dow Jones endeksi %0,94 değer kaybetti. ABD'deki endeks vadeli kontratlar da yeni güne karışık bir seyirle başladı.

AVRUPA BORSALARINDA İNGİLTERE HARİÇ POZİTİF BİR SEYİR İZLENDİ

Avrupa borsalarında ABD ile ticaret görüşmeleri konusundaki umutların artmasıyla, dün İngiltere hariç pozitif bir seyrin gözlemlendiği görülüyor. Avrupa Birliği’nin tarife oranlarını belirleyen bir mektup almasının beklenmediğine dair haberler, Avrupa borsalarında risk iştahının artmasına neden oldu.

Avrupa Birliği (AB), ABD ile 9 Temmuz'a kadar bir ticaret anlaşması yapılmasının hedeflendiğini açıkladı. Ayrıca, Avrupa Bölgesi'nde yatırımcıların ekonomiye güveni, ekonomilerdeki toparlanma sinyalleriyle birlikte temmuz ayında son 40 ayın en yüksek seviyesine ulaştı.

Almanya’da sanayi üretimi, mayısta otomotiv ve ilaç sektörlerindeki güçlü büyüme sayesinde bir önceki aya göre %1,2 artış göstererek beklentileri aştı.

Analistler, açıklanan verilerin bölgedeki resesyon endişelerini azaltabileceğini belirtiyor. Bu gelişmeler doğrultusunda, İngiltere'de FTSE 100 endeksi %0,19 gerilerken, Almanya'nın DAX endeksi %1,20, İtalya’nın FTSE MIB 30 endeksi %0,74 ve Fransa’nın CAC 40 endeksi %0,35 yükseliş göstermiştir. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar ise yeni güne karışık bir seyirle başlamıştır.

ASYA BORSALARI POZİTİF SEYREDİYOR

Asya borsaları ise Trump’ın ticaret görüşmelerinde yapıcı bir yaklaşım gösterebileceğini belirtmesinin ardından pozitif bir seyir izliyor. Özellikle, Trump'ın görüşmelere olumlu yaklaşabileceğine dair sinyaller, Asya ülkelerinin ABD’ye olan ihracatının olumsuz etkilenebileceği kaygılarını hafifletmiş durumda.

Japonya'nın da ABD ile görüşmelere devam edebileceği yönündeki haber akışı, Asya borsalarına olumlu katkı sağladı.

Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) politika kararlarının belirsizlikleri devam ederken, ABD'nin açıkladığı yeni gümrük vergileri nedeniyle Bankanın faiz artırımlarını erteleyebileceği tahmin ediliyor.

Bu gelişmeler doğrultusunda Japonya'nın 30 yıllık tahvil faizi 10 baz puanlık artışla %3,065'e yükseldi. Avustralya Merkez Bankası ise politika faizini değişiklik yapmadan %3,85'te sabit tuttu.

Kapanışa yakın, Japonya'da Nikkei 225 endeksi %0,3, Hong Kong'da Hang Seng endeksi %0,8, Çin'de Şanghay bileşik endeksi %0,6 gerilerken, Güney Kore'de Kospi endeksi %1,5 yükseliş gösterdi.

BORSA GÜNÜ DÜŞÜŞLE TAMAMLADI

Dün, Borsa İstanbul’da satış ağırlıklı bir seyrin hakim olduğu BIST 100 endeksi %1,64 değer kaybederek 10.107,68 puanla günü kapattı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontratlar, dün akşam seansında normal kapanışın hemen üzerinde 11.940,00 puanda işlem gördü.

Dolar/TL ise dün %0,3 artışla 39,9613’ten kapanmışken, bankalararası piyasanın açılışında %0,1 artışla 40,0060'tan işlem görmeye başladı.

Öte yandan Hazine ve Maliye Bakanlığı, dün gerçekleştirdiği bir hazine bonosu ve bir devlet tahvili ihalesinde toplam 97 milyar 224,8 milyon lira borçlanmaya gitti. Bakanlık, bugün de iki devlet tahvili ihalesi yapacak.

Analistler, yurt içindeki veri gündeminin sakin olacağını, yurt dışında ise Almanya'daki dış ticaret dengesinin takip edileceğini belirtiyor. Tarifelere ilişkin haber akışının yatırımcıların odak noktası olmaya devam ettiğini ifade eden analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.000 ve 9.900 seviyelerinin destek, 10.200 ve 10.300 puanın ise direnç konumunda olduğunu vurguladı.