AVRUPA Konseyi Kültür Rotaları ’nın (EPA) 14’üncü Yıllık Danışma Forumu, bu yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın himayesinde, Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın (TGA) işbirliği ile Kapadokya’da düzenlendi. Üç gün süren toplantılara Avrupa Konseyi üye devletlerinin temsilcileri, kültürel miras akademisyenleri ve uygulayıcıları katıldı. Kültürel mirasın korunmasına yönelik çeşitli stratejiler ve girişimler masaya yatırıldı.
17 ÜLKEDEN GEÇİYOR
Forumda yeni projeler de sunuldu. Bunlardan en dikkat çekeni ise İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Evliya Çelebi Çalışmaları Merkezi işbirliğiyle yürütülen “Evliya Çelebi Rotası” oldu. Rota, 17’nci yüzyılın en büyük seyyahlarından Evliya Çelebi’nin izinden ilerleyerek Avrupa şehirlerinin kültürel mirasını yeniden keşfetmeyi amaçlıyor. Evliya Çelebi Rotası, 10 ciltlik büyük eseri Seyahatnâme’de anlatılan şehirleri bir kültür ağı içinde bir araya getirecek. 46 yıl süren seyahatleri boyunca gezen Evliya Çelebi’nin 17 ülkedeki güzergâhı Avrupa Konseyi Kültür Rotası’na sunuluyor. Bu ülkeler sırasıyla Türkiye, Bulgaristan, Yunanistan, Kuzey Makedonya, Arnavutluk, Kosova, Sırbistan, Hırvatistan, Romanya, Karadağ, Bosna-Hersek, Macaristan, Avusturya, Slovakya, Moldova, Ukrayna ve Azerbaycan olarak belirlendi.
BU BİR İLK OLACAK
Evliya Çelebi Rotası’na ilişkin sorularımızı yanıtlayan Evliya Çelebi Çalışmaları Merkezi Koordinatörü Doç. Dr. İlhami Danış, şunları anlattı: “Bu sertifikayı aldığımız zaman ilk defa Türkiye menşeli, yani Türkiye’den çıkmış bir rota olacak. Türkiye’deki rotalar şu ana kadar Avrupa menşeli. İtalya, Romanya gibi farklı ülkelerin sahibi olduğu, Türkiye’nin ise dahil olduğu rotalar. Fakat bu Türkiye’nin sahibi olduğu ve diğer Avrupa ülkelerinin dahil olacağı bir rota olacak. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda şu an tüzüğümüz. Evliya Çelebi, Avrupa’da 17 ülkede de biliniyor. Çünkü 17’nci yüzyıla dair en önemli kaynak Evliya Çelebi.”
TÜRKİYE’NİN DAHİL OLDUĞU 11 AVRUPA KÜLTÜR ROTASI
– Yahudi Mirası: Arkeolojik alanlar, tarihi sinagoglar ve mezarlıklar, ritüel hamamlar, Yahudi mahalleleri, anıtlar ve abideler yer alıyor.
– Iter Vitis: Asma kültürü, şarapçılık ve bağcılık rotası.
– Tarihi Termal Kasabaları: Termal ve kaplıca kasabalarını içeriyor.
– Seramik Rotası: Avrupa’da seramik sanatının geliştiği güzergâhları içeriyor.
– Megalitik Kültür Rotası: Tarih öncesi topluluklar tarafından anıtlar, mezarlıklar ve kutsal alanlar inşa etmek için yaygın olarak kullanılan megalitleri (büyük taşlar) içeren rota.
– Endüstriyel Miras Rotası: Avrupa sanayileşmesinin ve kültürel, sosyal ve ekonomik miraslarının izini sürüyor.
– Demir Perde Yolu (Eurovelo 13): İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonra yaklaşık yarım yüzyıl boyunca Doğu ve Batı Avrupa’yı ayıran Barents Denizi’nden Karadeniz’e kadar uzanan fiziksel sınırı yeniden çiziyor.
– Aeneas Rotası: Truva kahramanı Aeneas’ın güzegâhı, Türkiye kıyılarından (Kuzeybatı Ege Denizi) İtalya’nın Latium Vetus kıyılarına kadar uzanan, deniz ve yer yer karayoluyla ilerliyor.
– Tarihi Kafeler: Avrupa’nın kasaba ve şehirlerindeki tarihi kafelerin rotası…
– Göçebe yolları: Avrupa kültürünün şekillenmesinde önemli bir rol oynayan yaylalardan oluşuyor.
– Leonardo Da Vinci Rotası: Leonardo’nun hayatındaki en önemli anları; İtalya’dan Slovenya’ya ve Fransa’ya kadar takip ederek, en ikonik eserlerinin saklandığı ve icatlarını taşıdığı yerleri kapsıyor.
OSMANLI SEYYAHI
Derviş Mehmed Zıllî veya bilinen adıyla Evliya Çelebi , 17. yüzyılın önde gelen bir Osmanlı seyyahı ve nesir yazarıdır. İmparatorluk kültürel zirvesindeyken elli yıla yakın süreyle Osmanlı topraklarını (Balkanlar, Anadolu, Batı Asya, Ortadoğu, Mısır) ve komşu toprakları gezmiş, gördüklerini ve yaşadıklarını Seyahatnâme adlı 10 ciltlik ünlü eserinde toplamıştır. Hayatı boyunca gezdiği şehir sayısı 250’dir.
