

Son on yıl içerisinde Türkiye denizlerinde en fazla avlanan balık türü olan hamsi, 1 milyon 689 bin 98 tonluk avlağıyla liderliğini koruyor. Hamsiyi, çaça, palamut, sardalya, istavrit ve lüfer takip ediyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı ile Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine dayanarak, ülke denizlerinde son 10 yılda en çok hamsi, çaça, palamut, sardalya, istavrit ve lüferin avlandığı belirtiliyor.
Bu dönemde avlanan balık türlerinin dağılımı ise şöyle: 1 milyon 689 bin 98 ton hamsi, 347 bin 141 ton çaça, 210 bin 700 ton palamut, 185 bin 178 ton sardalya, 166 bin 288 ton istavrit ve 43 bin 395 ton lüfer.
Avlanan balık miktarları her yıl dalgalı bir seyir izledi. Örneğin, hamsi miktarı 2004’te 96 bin 440 ton olurken, 2022’de bu rakam 153 bin 175 tona ulaştı. Hamsi avcılığı, son 10 yılın en yüksek miktarına 2023’te 273 bin 915 tonla ulaştı.
Hamsiden sonra en çok avlanan balık türü çaça oldu. 2015’te 76 bin 996 ton olarak avlanan çaça, geçen yıl 16 bin 67 ton olarak kaydedildi. En fazla av, 76 bin 996 tonla 2015’te gerçekleşti.
Palamut avlaması da önemli bir artış gösterdi; 2015’te avlanan miktar 4 bin 573 tonken, 2022’de 49 bin 278 tona çıktı. En yüksek avlanma, 49 bin 892 tonla 2022’de gerçekleşti.
Sardalya miktarı, 2015 yılında 16 bin 693 ton iken, geçen yıl bu rakam 17 bin 818 tona yükseldi. 2017 yılı, 23 bin 426 tonla sardalya avı açısından en verimli yıl oldu.
İstavrit avlanması da son yıllarda artış gösterdi; 2013’te 16 bin 664 ton olan avcılık, 2022’de 19 bin 649 tona çıktı. En yüksek avcılık ise 2021 yılında 24 bin 6 tonla gerçekleşti.
Lüfer avcılığındaki durum ise şudur: 2015’te 4 bin 136 ton olan av miktarı, 2022’de 3 bin 610 ton olarak kaydedildi. En fazla avcılık yapılan yıl 9 bin 574 tonla 2016’dır.
“Her Balığa Kota Koyup Takip Etmemiz Gerekiyor”
Su Ürünleri Kooperatifleri Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ramazan Özkaya, önceki yıllarda balık avcılığının, yetiştiriciliğe göre yüzde 45-55 oranında daha fazla olduğunu söyledi.
Özkaya, hamsinin, Türkiye’de avlanan balığın yaklaşık yüzde 65’ini oluşturduğunu vurgulayarak, bu yıl hamsi avcılığında bir düşüş yaşandığını belirtti.
Bu yıl için hamside 400 bin ton kota getirildiğini hatırlatan Özkaya, hamsinin avcılıkta yüzde 60’ın altına hiç düşmediğini ifade etti.
Hamsi boyunda bir gerileme olduğunu söyleyen Özkaya, “Hamsi stoklarında problem yok fakat boyda ve et veriminde sıkıntılar yaşanabilir. Bunun, iklim değişikliğine bağlı sıcaklık artışlarından kaynaklandığını düşünüyoruz. Eğer hamside getirilen kota sağlıklı bir şekilde uygulamaya geçirilebilirse, sürdürülebilir balıkçılık açısından bir sorun olmayacağını düşünüyoruz.” dedi.
Balık yetiştiriciliğinin önemli adımlarla ilerlediğini vurgulayan Özkaya, şu şekilde devam etti:
“İç sularda yetiştirdiğimiz alabalık konusunda Avrupa’da birinciyiz. Levrek ve çipura da sırasıyla ikinci ve üçüncü sırada yer alıyor. Yetiştiricilikte sevinç verici bir ilerleme var. Pazar sıkıntısının olmayacağını düşünüyorum; büyük yatırımlar yapılıyor. Üretim ve avcılık açısından olumlu bir durumda iken, aşırı avcılıktan kaçınmalıyız. Her balığa kota koyup dikkatli bir takip sistemi geliştirmeliyiz. Denizlerimizin zenginliklerini gelecek nesillere sağlıklı bir şekilde aktarmamız gerekiyor. Balık popülasyonu azaldıkça, genç balıkçılar sektörden uzaklaşmaya başlıyor. Sektör yaşlanıyor; sürdürülebilirlik için gerekli önlemleri alırsak, genç balıkçıların sektörde kalmasını sağlarız.”
Son 10 yılda avlanan balık miktarları şöyle:
Hamsi | Sardalya | İstavrit | Palamut | Lüfer | Çaça | |
2015 | 193.492 | 16.693 | 16.664 | 4.573 | 4.136 | 76.996 |
2016 | 102.595 | 18.162 | 11.148 | 39.460 | 9.574 | 50.225 |
2017 | 158.094 | 23.426 | 12.985 | 7.578 | 1.936 | 33.950 |
2018 | 96.452 | 18.854 | 20.678 | 30.920 | 5.767 | 20.057 |
2019 | 262.544 | 19.119 | 19.505 | 1.578 | 1.214 | 38.078 |
2020 | 171.253 | 21.265 | 12.349 | 22.743 | 3.722 | 26.804 |
2021 | 151.598 | 15.800 | 24.006 | 2.595 | 5.804 | 28.041 |
2022 | 125.980 | 16.729 | 14.930 | 49.892 | 5.495 | 11.162 |
2023 | 273.915 | 17.311 | 14.374 | 2.083 | 2.138 | 45.764 |
2024 | 153.175 | 17.818 | 19.649 | 49.278 | 3.610 | 16.067 |
Toplam | 1.689.098 | 185.178 | 166.288 | 210.700 | 43.395 | 347.141 |