Her bir ağacın büyümesi yıllar alırken, bir kıvılcımla birlikte 10 dakikada yok olabiliyor. Her yıl milyonlarca hektar orman, yangınların tehdidi altında kalıyor ve kaybedilen doğal alanların yeniden yeşermesi ise zaman gerektiriyor. Türkiye'de orman yangınları, üç ana yöntemle yenileniyor. İlk yöntem, doğanın kendi kendine yenilemesine olanak sağlamak amacıyla uygulanan doğal gençleştirme. Yangından sonra, yeterli tohum stoku bulunan kızılçam ve karaçam ormanlarında, yakılan dallar sahada bırakılarak kozalaklar ve tohumların çimlenmesi sağlanıyor. Ertesi yıl, büyüyen fidanların yoğunluğu takip ediliyor ve doğal gençleşmenin yeterli olması durumunda müdahale edilmemektedir.
Hızla Yeşillendiriliyor
İkinci yöntem olan tarımla destekli tohumlama, doğal tohum stokunun yetersiz olduğu alanlar için kullanılmakta. Bu yöntemde, tohumlar toprağa serpilerek yeniden yeşermesi sağlanıyor. Üçüncü yöntem ise, tohum stoku bulunmayan veya genç ormanlarda fidan dikimi gerçekleştirilmesi. Orman Genel Müdürlüğü, yerel genetiğe sahip tohumlardan ürettiği fidanları Aralık-Şubat ayları arasında dikiyor. Buna ek olarak, fidanların en az yüzde 80 hayatta kalması için bakım, çapalama, yabani ot temizliği ve sulama gibi işlemler dört yıl boyunca sürdürülüyor.
Ama bu süreç tüm bunlara rağmen, ağaçların gençleşmesinin yaklaşık 20-60 yıl sürdüğünü unutmamak gerekiyor. Yangınlar sonrası sıkça “Yanan alanlara neden sadece çam dikiliyor?” gibi sorular gündeme gelmektedir. Türkiye ormanlarının yaklaşık yüzde 30'u meşe, yüzde 23'ü kızılçam, yüzde 17'si karaçam, yüzde 7'si sarıçam ve kalan yüzde 23'ü ise çeşitli türlerden oluşmaktadır. Yangın sonrası yapılan çalışmalar doğayla uyumlu ağaçlandırmaya özen göstererek yapılmaktadır. OGM, Yanan Orman Alanlarının Rehabilitasyonu ve Yangına Dirençli Ormanlar Tesisi Projesi (YARDOP) kapsamında, her bölgenin iklimine, toprak yapısına, rakımına, güneş alma durumuna ve bitki biyolojisine göre yangına dirençli ormanlar oluşturmayı hedeflemektedir. Ağaçlandırma sürecinde ise doğal olarak yayılım gösteren meşe, sedir, ladin, kestane, kızılağaç ve gürgen gibi türler dikkate alınmaktadır.
Büyük Mücadele Veriliyor
Türkiye, 2025 yazında orman yangınlarıyla mücadelesinde önemli bir başarıya imza attı. Yangınlarla mücadele ekipleri, zamanla yarışarak etkin bir mücadele sergiledi. Bakanlık, 27 uçak, 105 helikopter, 6 bin kara aracı ve 25 bin personel ile ülke genelinde hazırlıklıydı. Yılın başından itibaren hava araçları toplamda 27 bin 332 sorti gerçekleştirirken, yangın alanlarına yaklaşık 90 bin ton suyu boşalttı.
Yangın Riski Uyarısı
Meteoroloji Genel Müdürlüğü, artan sıcaklıklar nedeniyle yangın riskinin yükselebileceği uyarısını yaparak; Ankara, Karabük, Bartın, Zonguldak, Bolu, Düzce, Kırıkkale ve Çankırı başta olmak üzere tüm vatandaşların orman yangınlarına karşı duyarlı olmalarını tavsiye etti. Ayrıca vatandaşlardan ateş ve anız yakmamaları, izmarit atmaması ve atıkları toplamaları istendi.
