Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK), yapay zekânın bireylerin maddi durumu, siyasi görüşü, inanç ve demografik bilgilerini kullanarak otomatik profiller oluşturmasının olası zararlarına dair uyarılarda bulundu. Bu durumun, işe alım, kredi onayı veya adli tahmin sistemleri gibi çeşitli alanlarda ayrımcılıklara neden olabileceği vurgulandı. Yapay zekânın bu tür ayrımcılık durumlarındaki hukuki sorumluluğu dünya genelinde hala tartışma konusu iken, KVKK önemli bir öneride bulundu. Kurum, yapay zekâya hukuki kişilik tanınmasını önerirken, özellikle Avrupa Birliği'nin yaklaşımına benzer şekilde sorumluluk sigortası modellerinin de düzenlenmesini önermekte. Yapay zekânın yol açtığı zararlar için bu tür sistemlerin şirketleri sorumlu tutabilmesi hedefleniyor. KVKK Hukuk İşleri Daire Başkanlığı uzmanı Ezgi Turgut Bilgiç, bu kapsamda “Kişisel Verilere İlişkin Cezai Sonuç Doğurabilecek Yapay Zekâ Tabanlı İşlem ve Faaliyetler” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi. Bilgiç, yapay zekânın veri elde ederken kişilerin internet etkileşimlerini, sağlık kayıtlarını, finansal işlemlerini ve sosyal medya görüntülerini kullanabildiğine dikkat çekti; ayrıca yapay zekânın tahmin ve karar verme süreçlerinde verilerden örüntüler çıkarabileceğini ve bu bilgilerin çeşitli öneri sistemleri ve risk değerlendirme araçlarında kullanılabileceğini belirtti.
RİSKLER VAR
Yapay zekânın kişisel veriler üzerinden oluşturacağı riskler, 5 ana başlık altında incelenebiliyor. Bilgiç, “İlk olarak veri güvenliği ihlalleri geliyor. İkinci olarak profilleme ve ayrımcılığın söz konusu olduğunu belirtebiliriz. Üçüncü olarak şeffaflık eksiklikleri öne çıkıyor; burada algoritmaların karar verme süreçlerinin yeterince şeffaf olmadığı görülüyor. Ayrıca suç potansiyeli de önemli bir faktör” dedi. Bilgiç, yapay zekânın kimlik hırsızlığı, dolandırıcılık, sosyal mühendislik, kişiselleştirilmiş kimlik avı saldırıları, sahte e-postalar, veri ihlalleri, deepfake, yüz tanıma ve parmak izi verilerinin çalınması gibi pek çok risk barındırabileceğine dikkat çekti. Yapay zekânın hukuki sorumluluğuna dair belirsizliklerin ceza hukukunun temel hedeflerini saptırabileceğini ifade eden Bilgiç, “Bu teknolojinin hızlı yaygınlaşması, ceza hukukunda mevcut olan kast, ihmal ve kusur gibi kavramları tartışmalı hale getiriyor. Yapay zekânın bilince sahip olmaması, suç işleme kastı taşımayıp taşımadığı ve hukuki sorumluluğun kime ait olduğu gibi çok çeşitli sorunları gündeme getiriyor” şeklinde konuştu.
HUKUKİ KİŞİLİK TANINSIN
Bilgiç, yapay zekânın cezai sorumluluğunun belirlenebilmesi için hukuki kişilik tanımına ihtiyaç olduğunu ifade etti ve kurum olarak önerilerini şu şekilde sıraladı: “Avrupa Birliği benzeri sorumluluk sigortası modelleri düzenlenmeli, yasal düzenlemelerin dönüşümü sağlanmalı, dolaylı sorumluluk modeli oluşturulmalı ve kusur rejiminde bazı değişiklikler değerlendirilmelidir. Ayrıca bağımsız denetim mekanizmalarının hayata geçirilmesi ve yapay zekâya hukuki kişilik tanınması gerekmektedir.”
Kişisel Verileri Koruma Kurumu (KVKK), yapay zekânın bireylerin maddi durumu, siyasi görüşü, inanç ve demografik bilgilerini kullanarak otomatik profiller oluşturmasının olası zararlarına dair uyarılarda bulundu. Bu durumun, işe alım, kredi onayı veya adli tahmin sistemleri gibi çeşitli alanlarda ayrımcılıklara neden olabileceği vurgulandı. Yapay zekânın bu tür ayrımcılık durumlarındaki hukuki sorumluluğu dünya genelinde hala tartışma konusu […]
