Yapay Zeka Terapilerine Dikkat! ‘Ona Kalp Eklenemez’

Yapay zeka ile yapılan sohbetlerin terapi seanslarının yerini almayacağını vurgulayan Uzm. Klinik Psikolog Merve Öz, bunun sebeplerini açıklıyor. “Yapay zeka sizi rahatlatabilir, ancak dönüşüm sağlayamaz. Yargılamaktan uzak, sürekli ulaşılabilir ve sizi anlayormuş gibi görünen yapay zeka, gerçek iyileştirmeyi gerçekleştiremez” diyen Öz, ruhsal destek arayan bireylerin yapay zeka tabanlı uygulamalar yerine uzman terapistlere danışmaları gerektiğinin altını çizdi.

GÜVENLİĞİ VE ETİĞİ SORUNLUDUR
Öz, yapay zekanın yasal bir sorumluluğu olmadığını belirterek, “Terapistler meslek etiği ve denetimine tabidir, ancak yapay zeka hata yaptığında etik bir sorumluluk taşımaz” uyarısında bulundu.

EMPATİ YETİSİ YOK
Yapay zekanın empati kuramadığını söyleyen Öz, “Yapay zekanın belirli cümleleri var; gerçek bir empati, kalbi veya içgörüsü yok. Yalnızca simüle edebilir, gerçekten hissedemez ve duygusal karmaşayı anlayamaz” ifadelerini kullandı.

YENİ BAKIŞ AÇISI SUNMAZ
Psikoterapinin temel hedefinin kişinin içsel yüzleşmesi ve olaylara yeni bakış açıları kazandırmak olduğunu hatırlatan Öz, yapay zeka sohbetlerinin ise kişilerin yanıtlarını sadece duyma isteğine göre oluşturduğunu belirtti.

GİZLİLİK İHLALİ RİSKİ
Terapilerin gizlilik esasına dayandığını ve etik kurallara riayet etmenin kritik olduğunu hatırlatan Öz, yapay zeka kullanımının gizlilik ihlali riski teşkil ettiğini belirtti. “Yapay zeka sistemleri, büyük veri işlemekte olup bu verilerin yanlış ellere geçmesi veya kötüye kullanılması tehlikesi vardır” dedi.

DİJİTAL TERAPİST RİSKİ
Yapay zeka ile yapılan etkileşimlerin bazı olumsuz sonuçlar doğurabileceğini belirten Öz, “Sürekli yapay zeka ile sohbet, insanlarda 'beni anlıyor, insanlara ihtiyacım yok' düşüncesini pekiştirebilir. Oysa duygusal iyileşme insan ilişkileri üzerinden gerçekleşir” dedi. Ayrıca, yapay zekaya fazla bağlılığın yalnızlığı artırabileceğini, bireyin içsel sorunlarının büyümeye devam ettiğini ifade etti.

BAĞLANTILAR DAHA DERİN OLMALI
Öz, terapilerin yalnızca öneri değil, aynı zamanda derin analiz ve karşılıklı ilişkiler ile yürütüldüğünü vurgulayarak, “Yapay zekanın insanla kurduğu anlamlı terapötik ilişkiyi kopyalaması söz konusu değildir, terapistler aktif dinleme ve duyguları yansıtarak kişinin içsel dünyasına ulaşır” dedi.

KRİZ DURUMLARINI YÖNETMEKTE YETERSİZ
Öz, kişilik bozuklukları veya majör depresyon gibi ağır psikolojik rahatsızlıklarda yapay zekanın sağladığı birkaç önerinin yeterli olamayacağını, bu şartlar altında terapistlerin gerektiğinde destek kaynaklarına yönlendirme yaptığını açıkladı.