Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın, Suriye’nin başkenti Şam’a düzenlediği ziyarette önemli görüşmeler gerçekleştirdi. Bu çerçevede, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ve diğer Suriyeli yetkililerle bir araya gelindi. Görüşmeler, Beşar Esad rejiminin devrildiği 8 Aralık 2024 tarihi açısından da kayda değer bir öneme sahip. Alınan bilgilere göre, ziyarette Türkiye-Suriye ilişkilerinin son bir yıllık durumu siyasi, ekonomik ve güvenlik boyutlarıyla kapsamlı bir biçimde değerlendirildi. Ayrıca, Türkiye’nin ulusal güvenlik önceliklerini doğrudan etkileyen 10 Mart Mutabakatı’nın uygulanma sürecinin seyrine de dikkat çekildi.
İsrail’in Saldırıları
Ziyarette, İsrail’in saldırganlık politikalarının Suriye’nin güneyinde meydana getirdiği güvenlik riskleri de ele alındı.
DEAŞ’a Karşı Ortaklık
Suriye’nin DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu’na (DMUK) katılımı üzerinde durulurken, terör örgütü DEAŞ’ın yeniden etkinlik göstermemesi için yapılacak işbirlikleri de konuşuldu.
Yılmaz da Heyette Yer Aldı
Suriye’nin yeniden inşası için yürütülen projeler üzerine yapılan görüşmelerde, Suriye Hükümeti’nin kapasite artırma çabalarına yönelik destek çalışmalarının da değerlendirildiği bildirilmiştir. Türkiye’nin Şam Büyükelçisi olarak atanan Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, bu ziyaret sırasında heyette bulunmuştu.
10 Mart Düğümü
Esad rejiminin devrilmesinin hemen ardından, Ahmed Şara yönetimi ile SDG arasında, Şam’ın egemenliğini esas alan bir mutabakat imzalandığı ileri sürülüyor. 10 Mart 2025 tarihli sözleşme, SDG’nin Suriye ordusuna katılımını ve bölgedeki havalimanları ile petrol sahalarının yanı sıra Irak ve Türkiye’ye açılan sınır kapılarının merkezi hükümete devredilmesini öngörüyor. Uygulama için son tarih 31 Aralık 2025 olarak belirlenmişti. Taraflar, müzakerelerin yıl sonuna kadar tamamlanmasını hedeflemekteydi; ancak şu ana kadar mutabakata dair somut bir adım atılmadığı bildiriliyor. Geçen dokuz ay boyunca, sekiz maddelik anlaşmanın hiçbir kısmında ilerleme kaydedilemedi. Mutabakatın Ankara açısından en dikkat çekici maddesi, SDG’nin Suriye ordusuna entegrasyonu olarak öne çıkıyor. Bu konudaki tıkanma, Ankara’nın son günlerdeki tepkilerini artırdı ve Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, SDG konusunda dikkatli olunması gerektiğini vurguladılar. Ankara, SDG’nin Suriye ordusuna “birlik” olarak değil, “ferdi” bir şekilde entegre edilmesi gerektiğini savunuyor; aksi halde bunun entegrasyon olarak değerlendirilemeyeceği ifade ediliyor.
Fidan: İlerleme Niyetleri Yok
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, SDG’nin Şam yönetimiyle entegrasyon görüşmelerinde fazla bir ilerleme kaydedilmediğini belirterek, “SDG’nin belirli faaliyetlerini İsrail ile eş güdüm altında yürütüyor olması, şu an Şam ile yürütülen görüşmelerde büyük bir engel teşkil etmekte” dedi. Fidan, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ile görüşmesinin ardından yaptığı basın toplantısında, “Suriye’nin istikrarı, Türkiye’nin istikrarı demektir ve bu konu Türkiye için son derece önemlidir. Suriye’de SDG adı altında faaliyet gösteren PKK/YPG ile ilgili konuları masaya yatırdık” şeklinde konuştu.
Şeybani: SDG’den İrade Göremedik
Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani, “Maalesef SDG’den herhangi bir irade görmedik. Cezire bölgesine (Suriye’nin kuzeydoğusu) daha fazla önem vereceğiz. Suriye devleti orada var olacaktır” ifadelerini kullandı.
Bir Yıl Sonra Yeniden Kasyun’da
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bir yıl önceki Suriye devrimi sonrası dün yeniden Kasyun Dağı’ndaydı. Bakan Fidan, Suriye Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani ile birlikte Kasyun Dağı’ndan Şam’ı izledi. Türkiye’nin Şam Büyükelçisi olarak atanan Dışişleri Bakan Yardımcısı Nuh Yılmaz, “Hey gidi Beşşar. Bir yıl sonra yine Kasyun” notuyla bu anı paylaştı. Şam’ın merkezindeki Kasyun Dağı, 2011’deki özgürlük talepleriyle başlayan halk hareketlerinin şiddetle bastırılması sürecinde stratejik bir öneme sahip olmuştu. Devrik rejim, sivil unsurların dağa çıkmasını yasaklamış ve Esad’ın kardeşi Mahir Esad’a bağlı 4. Tümen askerlerini yoğun bir şekilde konuşlandırmıştır.
