Diyarbakır'ın Kulp ilçesinin kırsal İnkaya Mahallesi ile Mardin'deki Dara Antik Kenti'nde devam eden kazılar, arkeologların tarihe ışık tutma çabalarıyla sürüyor. Sıcaklıkların 45 dereceyi bulduğu bölgede, işçiler ve gönüllü öğrencilerin yardımıyla kazı çalışmaları aralıksız devam ediyor.
Gün doğumuyla başlayan mesailerini hava kararana dek sürdüren kazı ekibi, molalarda alana kurulan tentelerin altında sıcaktan korunmaya çalışıyor. 
“Aldığımız Her Sonuç Bizi Çok Mutlu Ediyor”
İnkaya Mahallesi'nde yapılan yüzey araştırmalarında bulunan bronz haç sonrası, bölgede Diyarbakır Müze Müdürlüğü tarafından 2021 yılında kazı çalışmaları başlatıldı.
İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Feray Korucu Yağız'ın bilimsel danışmanlığında; 6 uzman, 22 işçi ve 3 gönüllü ile oluşturulan ekip, bu yılki kazılara 7 Temmuz'da başladı.
Kazı ekibi, hava sıcaklıklarının 45 dereceye ulaşmasına rağmen çalışmalarını sürdürüyor. Dr. Öğr. Üyesi Yağız, bölgede farklı alanlarda kazı yapıldığını ancak bu yıl özellikle kilise alanında yoğunlaşacaklarını ifade etti. 
Yağız, kilise planına ait kesin sonuçlar elde etmeyi hedeflediklerini belirterek, “Özellikle büyük, dikdörtgen planlı bir yapı ile karşı karşıyayız. Kilisenin doğu kısmında, liturji için ayrılan duvar örgüsü kuzey Suriye kiliseleri ile benzerler göstermektedir.” dedi. 
Yağız, mezarların buranın 13. yüzyıla kadar sürekli kullanımda olduğunu gösterdiğini ve mezarların Hristiyan geleneklerini yansıttığını kaydetti.
Yaz sezonunda kazıların genellikle yapıldığını belirten Yağız, Güneydoğu'da sıcaklıkların zorlayıcı hale geldiğini dile getirdi.
Yağız, sıcağa rağmen tarihin izini sürmekten vazgeçmeyeceklerini vurgulayarak şunları söyledi:
“Her buluntu bizler için çok kıymetli. Düşük hava koşulları karşısında çalışmaya devam ediyoruz. Kavurucu sıcağa rağmen elde ettiğimiz sonuçlar bizleri mutlu ediyor. Burada tarihin izini sürüyoruz. Sıcaklıkla mücadele etmek için tenteler kurup molaları artırdık.”
Saha sorumlusu arkeolog Kemal Atak, kilisenin ortaya çıkarılan kısmıyla kendileri için yeterli bir seviyeye ulaştıklarını ancak hâlâ çözülemeyen bazı eksiklikler bulunduğunu aktardı. Atak, mimari açıdan bu sorunları çözmeyi umduklarını söyledi.
Atak, “Bazen gölgede 40 derecenin üzerinde, güneşte ise 50 dereceyi bulabiliyoruz. Ancak kazıda elde ettiğimiz buluntular, yorgunluğumuzu atıyor.” diyerek durumu özetledi.
Kazı ekibinden Feyyaz Yıldız ise yaz aylarında yoğun sıvı kaybettiklerini ve sıcak havanın yorgunluğu artırdığını aktardı. 
“Kültür Varlıklarımızı Açıkladığımız için Mutluyuz”
Mardin'in merkez Artuklu ilçesinde bulunan Dara Antik Kenti'nde 38 yıl önce başlayan kazılar bu sezon da devam ediyor. Bugüne kadar pek çok eser ve yapı kalıntısı ortaya çıkarıldı.
Antik kentteki agorada devam eden kazılarda, 20'ye yakın dükkan ve atölye ile birlikte 1500 yıllık içme suyu sistemi bulundu. Çalışmalar, arkeologlar, sanat tarihçileri ve restoratörler dahil 14 kişilik bir ekip tarafından sürdürülmekte.
Kazı sorumlusu Dr. Devrim Hasan Menteşe, “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında yürütülen çalışmaların 12 ay boyunca sürdüğünü belirtti.
Menteşe, antik kentte agora bölümünde еldedikleri eserlerin işlevselliğine dair önemli verilere ulaştıklarını aktardı. “Farklı katmanları araştırıyoruz ve çok daha fazla yeni esere ulaşacağımızı düşünüyoruz. 50 dereceyi bulan sıcaklıklarda kültür varlıklarımızı açığa çıkardığımız için mutluyuz.” ifadelerini kullandı.
22 yıldır kazılarda görev alan Murat Açıl, sıcaklıklara rağmen titizlikle çalıştıklarını belirtti. “Mardin tarihini ortaya çıkarmak için 45 derecenin üzerindeki sıcaklarda kazı yapıyoruz.” dedi.
Yaşar Aba ise 23 yıldır çalışmaların bir parçası olduğunu vurgulayarak, sıcaklıkların 50 dereceyi bulduğu zamanlar olduğunu ve hem kentin hem de ülkenin tarihi için katkı sunmanın mutluluğunu dile getirdi.
